هورمون رشد ( سوماتوتروپين ) بوسيله سوماتوتروفها ترشح مي شود که قسمت عمده اي از ساختمان هيپوفيز قدامي را شامل ميگردد .
هورمون رشد در انسان از يک زنجيره پلي پپتيدي با 191 آمينواسيد به همراه دو پيوند دي سولفيد درون زنجيره اي است .
نيمه عمر هورمون gh در پلاسما 20 الي 30 دقيقه است .
اين هورمون بصورت فوراني يا ضرباني و 4 الي 8 فوران در بدن ترشح ميگردد . زمان ترشح اين هورمون پس از تغذيه و در هنگام ورزش و خواب ميباشد .
هورمون gh در زمان رشد و بلوغ به طور قابل ملاحظه اي افزايش يافته و در دوران بزرگسالي نيز اين افزايش ترشح ادامه مي يابد .
کمبود gh در بدن باعث کوتاهي قد ميشود و افزايش آن نيز باعث غول آسايي مي گردد . نکته مهم اين است که gh بطور مستقيم بر رشد اثر نمي گذارد بلکه با تحريک تشکيل ساير هورمونها عمل مي نمايد . هورمونهاي اصلي متاثر از gh فاکتورهاي رشد شبه انسولين ( igf ) نام دارند و igf-1 مهمترين سوماتومدين در دوران رشد پس از نوزادي است .
نيمه عمر igf-1 در بدن به واسطه وجود پروتئينهاي اتصالي بين 3 الي 18 ساعت ميباشد .
ساختمان igf-1 شبيه به پروانسولين است و از اين جهت شبه انسولين ناميده مي شود .
ترشح igf-1 با سوء تغذيه در بدن کاهش مي يابد .
برخي از آمينواسيدها مانند آرژينين محرکهاي قوي ترشح gh در بدن ميباشند و در مقابل افزايش قند خون باعث مهار ترشح gh ميگردد .
عموماً کمبود gh باعث چاقي در کودکان مي گردد و چربي را در افراد بزرگسال افزايش ميدهد .
تفسیر هورمون رشد (GH)
نحوه آزاد شدن هورمون رشد در بررسي فيزيولوژيکي ، بسيار پيچيده و گمراه کننده است . براي مثال افزايش igf-1 ترشح gh را مهار ميکند ، افزايش قند نيز همين اثر را دارد.
1- آنچه مسلم است محرکهاي آزادي gh در بدن شامل ، گالانين و هيپوگليسمي انسوليني ميباشند که از طريق بتا بلوکرهاي آدرنرژيک عمل ميکنند و اثر تحريکي بر تقويت gh دارند.
2- جالب است بدانيد که بعضي بلوکرهاي آلفا2- آدرنرژيک مانند يوهيمبين باعث کاهش ترشح طبيعي gh ميگردند.
3- بعضي از مهارگرهاي استيل کولين استراز نيز آزادي gh را تسهيل ميکند که ناشي از مهار آزادي سوماتوستاتين است .
4- خواب ، ورزش ، آرژينين و گلوکاگن ترشح gh را افزايش مي دهد ، اما آتروپين يکي از موثرترين بلوکرهاي gh است.
5- مواد آندروژنيک در پسران نا بالغ باعث آزادي gh مي گردد . استروژن نيز غلظت gh را افزايش ميدهد ، اما با وقفه در توليد igf-1 اثر بيولوژيک هورمون را کاهش ميدهد.
6- کمبود acth و tsh نيز باعث کمبود gh ميگردد.
اما بيائيد بدانيم که مازاد طبيعي و يا القايي gh چه تاثيراتي دارد: مازاد gh منجر به يک بيماري به نام آکرومگالي مي گردد.
تفسیر هورمون رشد (GH)
تفسیر هورمون رشد (GH)
تفسیر هورمون رشد (GH)
افراد مبتلا به آکرومگالي اغلب دچار رشد و بزرگي دست و پا ، برآمدگي چانه بزرگي زبان ، پر چين شدن صورت مي شوند . صداي اين افراد خشن و توخالي است . آما آنچه يک بيمار آکرومگالي را آزار مي دهد احساس ضعف ، سستي و خستگي ، افزايش تعريق بعلت افزايش متابوليسم پايه ، خواب آلودگي مفرط ، درد عضلاني و مفصلي ( خصوصاً در ناحيه شانه ها ، کمر و زانو ) و سر درد است.
تقريباً يک سوم بيماران آکرومگالي دچار فشار خون هستند ، افزايش حجم بطن چپ قلب نيز در اکثر بيماران ديده مي شود.